Gemert, Kasteel van Gemert

Historie kasteel van Gemert

Het Kasteel Gemert vindt zijn oorsprong in de vroege 15de eeuw toen commandeur van de Duitse Orde Henric Reynart van Husen opdracht gaf voor de bouw van een omgracht kasteel ten westen van de dorspkern van Gemert. Het kasteelcomplex bestond uit een hoofdburcht en een voorburcht en werd vervolgens uitgebreid met een tweede omgrachting en een poortgebouw. De huidige vorm van de hoofdburcht dateert uit 1720 toen het geheel getransformeerd werd tot een residentie, compleet met landschappelijke tuinen. Na verschillende periodes van gebruik als kasteel, werkplaats en klooster werd het complex in 2018 verkocht en herbestemd tot hotel, restaurant, wellness, woningen en museum.

Samenhang door beleving

Het masterplan gaat uit van het herstellen en intensiveren van de samenhang en beleving van het kasteelcomplex door het terug brengen van de hoofdstructuur. Zo wordt de hoofdburcht opnieuw op een eiland geplaatst door het aanbrengen van een droge gracht en wordt het kasteelplein opnieuw een open plein met vrij zicht op de hoofdburcht en de omliggende tuinen. Twee nieuwe vleugels aan weerszijde van het poortgebouw, op de positie van vroegere bebouwing, creëren een nieuw omsloten hof. Het terugbrengen van de structuur en functie van de moestuin en het herstellen van de landschapstuin maken het ensemble compleet.

De hoofdroute, met de sequentie van hoven, wordt weer als ruggengraat van het complex in ere hersteld. De route leidt de bezoeker vanaf het hek aan de Kasteellaan, langs de Moestuin, door het Poortgebouw, over de Neerhof, via het Kastanjelaantje, tussen de Voorburcht en de Donjon door, over het Kasteelplein met zicht op de Landschapstuin, via de brug over de droge gracht naar ‘het hoogtepunt’ (letterlijk en figuurlijk) de Hoofdburcht.

Nieuwe toevoegingen worden op een typologische passende wijze ingepast in het totaalplan. Zo kenmerkt de nieuwbouwvleugel zich als een kopie van de bestaande bebouwing met eigentijdse vertalingen van de authentieke trapgevels en torens. De wellness wordt omzoomd met een eigentijdse kademuur en de nieuwe ondergrondse evenementenzaal met gewelfd plafond verwijst naar de middeleeuwse gewelven van het kasteel. In de ommuurde tuin refereren de kas- en schuurwoningen aan de voormalige moestuin.

Het complexe programma voor een vijfsterren hotel, appartementen, restaurant, wellness en museum is zorgvuldig ingepast in de bestaande structuur. Daarbij worden historische elementen als de oorspronkelijke opbouw, middeleeuwse gewelven en monumentale interieurs behouden en beeldbepalend in de ruimtelijke ervaring. Met een eigentijdse vormgeving van de ingrepen aan de bestaande bebouwing, wordt de rijke historie van het kasteel, met diverse bouwsporen en verschillende tijdslagen, goed afleesbaar.